A Conselharia da Educaçom da Junta da Galiza acabou de publicar o volume 'A Planificación Lingüística nos Centros Educativos', dirigido à comunidade educativa e da autoria de Agustín Fernández Paz, Anxo M. Lorenzo Suárez e Fernando Ramallo. A seguir reproduzimos a introduçom, em que os autores explicam os objectivos e estrutura da obra, que já está disponível para a livre descarga em PDF na nossa secçom de Documentaçom e também aqui mesmo.O PRESENTE traballo, A planificación lingüística nos centros educativos, nace co obxectivo de fornecer materiais útiles para a planificación lingüística nos centros de ensino non universitario de Galicia e de divulgalos entre as persoas encargadas de levala á práctica. Trátase dun material de referencia que se complementa con outro máis sintético e orientado á práctica, titulado Guía práctica para a planificación lingüística nos centros educativos.
Cómpre sinalar, aínda que sexa brevemente, o contido e as intencións das dúas obras. Por unha banda, os contidos de ambos traballos están estreitamente relacionados e oriéntanse aos mesmos destinatarios/as. Pero, por outra banda, as intencións son diferentes: mentres que a Guía práctica... xorde como un produto pensado para a aplicación das propostas da planificación lingüística educativa, esta obra ten un propósito máis amplo: ademais de recoller e ampliar esas orientacións prácticas, queremos que sirva como obra de referencia para clarexar conceptos, establecer tipoloxías e consultar material complementario.
Para facer realidade unha planificación lingüística coherente e eficaz nos centros educativos de ensino non universitario é imprescindible contar con materiais prácticos e de referencia dirixidos a todos os axentes que estean directa ou indirectamente involucrados neses procesos sociolingüísticos. Tendo en conta o modelo lingüístico educativo aplicado en Galicia, a responsabilidade de implementar esta planificación lingüística correspóndelle a todos os actores relacionados co sistema educativo, principalmente os centros escolares.
Cando elaboramos estes materiais tivemos sempre presentes os seus destinatatarios, principalmente o profesorado e todos aqueles axentes que participan directamente no sistema educativo.
Dun xeito especial, dirixímonos ao equipos directivos dos centros e aos membros dos equipos de normalización e dinamización lingüística, xa que ambos os dous desempeñan un papel central no proceso de planificación lingüística.
O noso propósito é darlles pautas, recursos e estratexias útiles para a planificación e para a dinamización da lingua galega.
As propostas para a planificación lingüística educativa que presentamos aquí desenvólvense de acordo cos obxectivos lingüísticos da Lei de normalización lingüística de 1993, cos contidos do Plan xeral de normalización da lingua galega de 2004, e co estipulado no Decreto 124/2007 que regula a presenza do galego no ensino non universitario. Trátase da primeira vez que a Administración da Xunta de Galicia decide levar a cabo un intento serio e masivo de divulgar tales materiais con esa finalidade.
Anteriormente só houbo experiencias parciais que careceron da ambición e da continuidade que a realidade sociolingüística demanda.
Este traballo consta de seis unidades e unha sección de anexos, que pasamos a describir brevemente.
A unidade 1 ten como finalidade a presentación dun conxunto de aspectos teóricos, prácticos e aplicados da sociolingüística e da política lingüística que axuden a entender o contexto dos procesos de planificación.
A unidade 2 confórmase coa presentación de diversos conceptos básicos que establecen a relación entre linguas e educación. Esta unidade facilita o achegamento ás diferentes formas
de entender e de levar á práctica os modelos educativos bilingües.
A unidade 3 desenvolve unha breve caracterización dos principais indicadores da situación sociolingüística actual de Galicia, a partir dos diversos traballos de investigación elaborados nos últimos anos.
A unidade 4 ten como obxectivo mostrar as características do modelo galego de ensino bilingüe tal como foi aplicado desde os anos oitenta, así como algúns dos seus resultados. Ademais, mostramos algunhas das principais actitudes e prexuízos tanto sobre o bilingüismo escolar coma sobre a presenza do galego no ensino.
A unidade 5 céntrase en ofrecer unha revisión pormenorizada dos elementos que debemos ter en conta para levar a cabo liñas de actuación dirixidas a potenciar os usos lingüísticos e a mellorar a consideración social da lingua galega. Nesta unidade descríbense con detalle os dous documentos centrais da planificación lingüística educativa: a Planificación sociolingüística de centro (PSC) e o Proxecto lingüístico de centro (PLC). Tamén se realiza unha descrición do traballo dos equipos de normalización e dinamización lingüística.
A unidade 6 organízase en tres partes: a determinación da situación sociolingüística dun centro determinado, as propostas de planificación lingüística nas diferentes etapas educativas en función do tipo de centro en que se impartan, e as liñas principais para facer efectiva a dinamización lingüística.
Finalmente, completamos o traballo cuns anexos prácticos que complementan algúns dos aspectos que se describen nos capítulos precedentes:
un glosario de conceptos empregados, un compendio de gráficos cos datos sociolingüísticos actualizados, o texto do Decreto 124/2007 que regula o uso do galego no ensino, un exemplo práctico para a análise sociolingüística do contorno, diferentes modelos de cuestionarios para a análise sociolingüística e unha selección de referencias (electrónicas, bibliográficas, etc.) de utilidade para os labores de planificación lingüística.
Parécenos necesario lembrar que elaboramos este traballo cunha orientación divulgativa, o que nos levou a formulalo cos mínimos tecnicismos precisos, fuxindo de complexidades que non teñen cabida nun material deste tipo.
Aínda así, ten a suficiente densidade como para esixir unha lectura demorada, nin superficial nin fragmentaria, pois o que cobra relevancia é o conxunto, non as partes. Como a realidade dos centros educativos é máis complexa que esta nosa proposta, animamos a todas as persoas interesadas para que analicen e apliquen as recomendacións que aquí formulamos dun xeito crítico e creativo, axeitándose ás características de cada centro educativo en particular e tendo en conta o marco normativo galego.
segunda-feira, 31 de dezembro de 2007
Conselharia da Educaçom publica 'A Planificación Lingüística nos Centros Educativos'
La Xunta insta a los colegios a elevar la utilización del gallego 'más allá del 50%'
Educación propone "un incremento significativo" en el caso de los colegios privados o concertados.
IRENE BASCOY / SANTIAGO La Consellería de Educación ha solicitado a los centros escolares no universitarios que incrementen el uso del gallego en las aulas, yendo "más allá del mínimo del cincuenta por ciento" exigido por el decreto aprobado en febrero y que obliga desde este curso a que al menos la mitad de las asignaturas se impartan en gallego. También propone "convertir el gallego en "el idioma base del aprendizaje". La Xunta favorece el gallego frente al castellano, pues entiende que el dominio del segundo idioma ya está garantizado en las nuevas generaciones, mientras que no sucede lo mismo con la otra lengua oficial de la comunidad. En Galicia, hay más de 3.750 centros educativos que forman a más de 371.000 alumnos.
El departamento de Laura Sánchez Piñón justifica que el 50% es el porcentaje del cual nunca se puede bajar en un programa de educación bilingüe donde las dos lenguas están en igualdad de condiciones, pero, en el caso gallego "el predominio familiar y social del castellano es muy elevado" y por eso, según la Xunta, "será necesario elevar el porcentaje del 50% en una parte o en todos los cursos para conseguir que el alumnado adquiera una buena competencia en las dos lenguas".
Para el caso de los centros concertados y privados, donde el castellano es la lengua dominante y en cuyo ambiente Educación detecta "prejuicios o actitudes negativas" hacia el gallego, la Consellería defiende que se "debe incrementar de manera significativa el uso del gallego como lengua de la docencia, más allá de los mínimos que señala el decreto".
El departamento de Laura Sánchez Piñón entiende que hay primar el gallego en las aulas, especialmente en los centros con un perfil castellano-hablante, para garantizar su aprendizaje. Además sostiene que "no está en peligro" la competencia del castellano, muy presente en la calle, la familia y los medios de comunicación.
La Consellería lanza estas recomendaciones en La Guía Práctica para la Planificación Lingüística en los Centros Educativos, puesta a disposición de los colegios para asesorarles en la elaboración del Proyecto Lingüístico de Centro. Todos los colegios están obligados a presentar anualmente este proyecto, el cual es supervisado por la Inspección Educativa velando que se cumpla el nuevo decreto del gallego en las aulas, una norma que no contó con el respaldo del PPdeG, rompiéndose así el tradicional consenso en torno a la lengua.
La Consellería puede intervenir si se infringe el decreto y "adoptar medidas" para garantizar que el alumnado aprenda tanto gallego como castellano. En el Proyecto Lingüístico, cada colegio debe fijar medidas para que los alumnos sin "el suficiente dominio" del gallego o del castellano puedan seguir "con provecho" las clases sean éstas en uno u otro idioma.
Carteles, papeles, megafonía y páginas web... todo en gallego
La Consellería de Educación no sólo quiere que más del 50 por ciento de las materias se impartan en gallego. Se propone también que el gallego se convierta en "la lengua principal de la vida de los centros escolares", de tal modo que los carteles en las paredes, las páginas webs de los centros, los boletines de notas, la megafonía o las actividades extraescolares estén o se desarrollen en gallego. Eso sí, deja claro que no debe ser por imposición, sino "un proceso voluntario".
La Xunta entiende que como el gallego es "una lengua que está poco presente socialmente" debe capitalizar las relaciones escolares para "prestigiarse y revitalizarse" y no seguir perdiendo adeptos.
Educación explica que "no sólo es necesario aprender gallego y en gallego, además hay que garantizar al alumnado ámbitos, actividades y espacios de uso donde pueda usar activamente la lengua gallega". Así, se pueden "deshacer posibles prejuicios y actitudes negativas" hacia el gallego, observa.
Las nuevas tecnologías
La Consellería y la Secretaría Xeral de Política Lingüística proponen a los centros escolares una batería de actividades para animar a los estudiantes a hablar en gallego y muchas pasan por el uso de las nuevas tecnologías. La Xunta quiere "identificar el uso del gallego" con los ordenadores, internet o la creación de weblogs o cortometrajes para conectar con los más jóvenes y convencerles para que se pasen al gallego.
Educación también recomienda la organización de campañas para combatir el rechazo al gallego, dirigidas no sólo a los alumnos, sino también a sus familias y docentes.
Reclama la despolitización de los equipos de normalización
La Xunta pide a los Equipos de Normalización Lingüística de los colegios que "desvinculen las prácticas lingüísticas de defensas politizadas" y así tendrán más éxito en la recuperación del gallego. Estos equipos que funcionan desde 1990 y cuya misión es dinamizar el uso del gallego en las aulas son relanzados, con más recursos y competencias, por el nuevo Gobierno, pero éste, en concreto, desde el bando socialista, les pide que "diversifiquen su argumentario" para seducir a los más jóvenes y atraerlos a la causa del gallego. "Es aconsejable que el discurso no esté únicamente centrado en la cuestión identitaria", afirma la Guía Práctica para la Planificación Lingüística en los Centros Educativos, elaborada por la Secretaría Xeral de Política Lingüística, un departamento que depende directamente del presidente, Emilio Pérez Touriño. Tradicionalmente se vinculó a los equipos de normalización con profesores nacionalistas, militantes del BNG o de la CIG. La conselleira Laura Sánchez Piñón en el prólogo de la guía apuesta por afianzar el gallego y construir país desde el diálogo y el consenso.
Fonte: Faro de Vigo.
[La Voz de Galicia] Os pedagogos piden xoguetes en galego para fomentar o uso da lingua
Os anuncios destes produtos que se emiten nesta lingua na Televisión de Galicia suman xa o 82%. Os expertos insisten en que os nenos teñen a capacidade de falar distintos idiomas nas diferentes situacións.
Cada vez máis xoguetes parlantes ensinan aos máis pequenos as letras, os números e demais conceptos básicos en castelán e diferentes idiomas estranxeiros, pero o galego é o gran ausente. A Asociación de Pedagogos de Galicia reclama a fabricación de xoguetes en galego para facilitar a aprendizaxe e o uso da lingua. O presidente deste colectivo, José Manuel Suárez, sinalou que «os nenos poden falar diferentes idiomas nas distintas situacións da súa vida» e é en idades tempranas cando son capaces de adaptarse e aprender máis facilmente.
Por iso, en opinión deste colectivo, resulta de especial interese aproveitar o recurso do xoguete para a aprendizaxe, en especial no caso dos xogos interactivos que só terían que engadir un idioma máis no seu menú.
Cada vez son máis os anuncios televisivos de xoguetes que se poden escoitar en galego na TVG (un 82% estas Navidades), aínda que no mercado non se atopan no idioma no que se anuncian.
Fonte: La Voz de Galicia.
Libros, puzles, música e cómics, pero pouco máis
Tarefa pouco doada resulta a de atopar no día de hoxe no comercio algún xoguete en galego (no seu contido ou nas súas instrucións). De mañá achégome á rúa Colón de Ourense, a dos artesáns, para tentar localizar un deles. Penso que é un bo lugar. Alí todo se fai con mimo, coas mans, de forma persoal. En A Bufarda, establecemento de xoguetes didácticos e moi atraentes, atopo a Carlos Rodríguez, o seu propietario.
Cóntame que hai uns días tiña uns puzles de pezas en madeira, dirixidos a público menor de 3 anos, que estaban en galego, pero que agora xa non ten. Amablemente revolve na gran cantidade de produtos que vende. «En inglés, en alemán, en portugués, pero nada en galego», vaime contando. Rodríguez di que a cousa é complicada. Que hai poucas empresas que fabriquen xoguetes no idioma e que se ti pola túa conta pides que che fagan por encargo algo especial -coma un calendario- tes que pedir polo menos 400 exemplares. El fala en concreto dunha empresa belga que fai xoguetes en catalán e en euskera. E de repente lembra que hai semanas lle ofreceron vender un libro, cedé e deuvedé sobre cantigas e xogos populares en galego, pero que o pedido aínda non chegara. E iso que hai 15 días e ven dende Vigo.
Salgo da tenda e penso. Paso por decenas de xogueterías e nada de nada. Alguén dinme que seguro que na librería Torga, na rúa da Paz, atopo algo. A librería está especializada no idioma.
Pregunto ao entrar por calquera xoguete galego. A empregada mírame con sorpresa. Enseguida digo: «Un puzle, aínda que sexa». Iso si. Pero poucos. A empregada ensíname os tres modelos. Os números, as vocais e as horas do día. E de repente lembra un gran parchís ortográfico de Xerais. Isto é todo. Ademais da gran variedades de libros, cómics e música en galego da librería. «¿Non haberá algo que soe, que se escoite?», pregunto. A empregada de Torga me conta o caso dun osiño que fala en castelán e en portugués. «Nós o poñemos en portugués, pero non é o mesmo», puntualiza.
E ao final marcho cun puzle. E penso que seguramente este non será o regalo perfecto para o meu sobriño. Penso que seguramente lle gustará mais o coche de Cars que fala castelán ou o ordenador de Mickey que lle ensina a falar inglés. Seguramente o puzle lle parecerá ben, pero non será o mesmo.
Hai meses os pedagogos galegos pedían aos empresarios de xoguetes que confeccionaran bonecas e outro tipo de xoguetes en galego. Ao parecer o caso que lle fixeron foi pouco e a cousa vai, máis ou menos, coma sempre.
Fonte: La Voz de Galicia.
domingo, 30 de dezembro de 2007
[Diaro de Ferrol] Os escolares poderán participar nunha nova edición de "En galego, sen filtro"
Os escolares da cidade ferrolá e aqueles pertencentes a colexios que formen parte da Coordinadora de Equipas de Normalización Lingüística de Ferrolterra terán este curso unha nova oportunidade de poñer a proba as súas capacidades artísticas. Poderán facelo a través dunha nova edición, a oitava, do certame "Poesía e Imaxe. En galego, sen filtro", organizado polo Concello de Ferrol e a devandita asociación.
Para participar, os alumnos deberán presentar unha composición plástica de debuxo, pintura, colaxe ou fotografía, a que elixan, que estea inspirada nunha das 14 propostas poéticas da literatura universal escollidas pola entidade organizadora e escritas en difentes linguas -todas elas coa súa tradución ao galego-.
ESTEVO BARROS
O certame estruturarase en diferentes niveis, agrupándose en categorías por grupos de idade (Educación Infantil, 1º a 3º de Primaria, 4º a 6º de Primaria, ESO e Bacharelato e ciclos formativos.
Nunha primeira fase, na que o propio centro realizará actividades que relacionen o mundo da expresión poética co da expresión plástica, o colexio seleccionará unha única obra por nivel para participar na fase intercentros. Destas, un xurado nomeado polos organizadores seleccionarán un máximo de trinta en función dos criterios de calidade estética, orixinalidade e a interrelación entre a linguaxe poética e plástica. Os traballos presentados entrarán a formar parte, como en cada edición, dunha exposición pública. Cada centro enviará as obras seleccionados na fase inicial antes do vindeiro 13 de febreiro.
Obxectivo > Con esta iniciativa, xa consolidada no calendario escolar da cidade, preténdese contribuir á normalización da lingua galega entre os mozos, animándoos ao mesmo tempo a exhibir as súas cualidades artísticas a través de diferentes artes plásticas.
Fonte: Diario de Ferrol.
[La Voz de Galicia] A edición en galego gañou en vendas e perdeu en títulos e tiraxe
O presidente dos editores galegos fai un repaso ao ano e sinala: «Non podemos ser demasiado optimistas». A literatura infantil supuxo un 24% do vendido, mais «non garantirá lectores de futuro», di Alfonso García.
Duascentas vinte e catro persoas traballan nas pouco máis de corenta editoriais galegas que se agrupan na Asociación Galega de Editores. A maioría das editoriais apenas sobreviven nun mercado dominado polo castelán e moi feble: case un 60% dos galegos non leron un só libro no 2007. Nin en galego nin en castelán. Moitas foron saíndo adiante estes anos coas publicacións de libros de texto e o bum da literatura infantil e xuvenil apoiado nos programas escolares. No 2007, libros de texto e literatura infantil e xuvenil supuxeron máis do setenta por cento das súas vendas. Mais o mercado contráese tamén por este lado. «O panorama non é moi bo nin moi malo», di Alfredo García, o presidente da Asociación Galega de Editores, que non sabe con que carta quedarse: «O 2007 foi un bo ano se o miramos polo lado das vendas, que aumentaron un 22% cando no conxunto do Estado o crecemento foi do 3%. Pero non podemos ser demasiado optimistas, porque neste ano diminuíron os títulos editados, case 400.000 menos, e tamén as tiraxes». Alfonso García fai balance do ano unha semana despois de que os editores entregaran os seus premios.
«Que seis de cada dez galegos non leran un libro o ano pasado debería mover á reflexión a máis sectores que ao editorial. É unha responsabilidade social aumentar a capacidade lectora. A nós nos afecta en canto que impide o afianzamento do sector do libro en galego». Facturando nas escolas. «Máis da terceira parte do que facturaron este ano as editoriais galegas veu dos libros de texto. É certo que a produción para as escolas ten moito peso e permitiu aguantar outras producións, pero estamos ante una época de regresión. As previsións son que diminúa a edición escolar en galego. Está o problema das optativas: teñen poucos alumnos, o que non fai rendible a edición, e por riba hai poucos profesores que as impartan en galego. Si, a Xunta é consciente deste problema. Pero fallan ornamentos». Lectores que se perden. «O outro gran soporte das editoriais é a literatura infantil e xuvenil. No 2007 este xénero supuxo case que unha cuarta parte das vendas en galego. Pero estamos a falar de libros prescritos. Si, é un xeito de promover a lectura en galego, pero non crea lectores cara o futuro. Sábese que coa idade diminúe o hábito lector e que moitos rapaces que len ata os 13 ou 14 anos abandonan despois. O Plan de Lectura da Xunta é ambicioso. Esperemos que sirva para facer visíbeis os libros en galego nas bibliotecas públicas e escolares. Ata o de agora, non hai relación entre o que se gastou e o que aumentaron as vendas».
«Non sei se hai un público obxectivo para a literatura en galego. Por aí manéxase unha cifra de 144.000 lectores en Galicia que len máis de 6 libros ao ano e que fan lecturas en galego».
Fonte: La Voz de Galicia.
sábado, 29 de dezembro de 2007
Lei de Normalizaçom Lingüística (1983)
[Vieiros] A Garda Civil cita internautas por supostos ataques contra Tan gallego
A asociación denunciou unha suposta acción coordinada contra a súa páxina. Haberá xuízo.
Diversos internautas de todo o país están a ser citados pola Garda Civil para declararen sobre un suposto ataque á web de Tan gallego como el gallego. A asociación a prol da lingua castelá denunciou que un grupo organizado de usuarios, segundo eles, botou abaixo a páxina en que recollían sinaturas contra o decreto do galego.
Segundo unha das persoas citadas, en declaracións a Vieiros, Tan gallego... presentou unha denuncia por eses supostos ataques reiterados contra o sistema de recollida de sinaturas, polo que a Garda Civil recompilou os enderezos IP que, ao seu parecer, participaron no bloqueo informático, e está a chamar ás persoas que localizaron mediante esas pesquisas.
O internauta asegurou non ter constancia de tal acción coordinada, que segundo Tan gallego como el gallego se convocou en foros e por medio de correos electrónicos masivos. Un número indeterminado de persoas están encausadas pola súa presunta participación no ataque, e dáse por seguro que serán citadas nun xuízo contra eles.
A persoa consultada por Vieiros considera “rastreiro” que a asociación recorrese á denuncia por uns feitos que en realidade foron causados por un defecto de programación na súa páxina.
Fonte: Vieiros.
sexta-feira, 28 de dezembro de 2007
Irisarri e Díaz anunciam que Ferrol será em Fevereiro a capital da cultura em espanhol
A cultura galega tem grandes défices, motivados em muitos casos pola pressom e os grandes apoios institucionais às expressons culturais em espanhol dirigidas ao mercado e ao público galegos. Um exemplo é o importante compromisso do governo local ferrolano, anunciado polo presidente da Cámara de Ferrol, Vicente Irisarri, e a vereadora da Cultura, Yolanda Díaz, para que a cidade acolha os chamados 'Premios Nacionales' do Ministério espanhol da Cultura.
Agredeceríamos aos partidos governantes em Ferrol parecido entusiasmo para fazer de Ferrol a capital da cultura em galego mas, à espera das reacçons sociais e políticas que este anúncio poda provocar (de que informaremos), oferecemos-vos a informaçom original difundida hoje pola agência de notícias Europa Press.
Ferrol acogerá en febrero la entrega de los Premios Nacionales que concede el Ministerio de Cultura
El ayuntamiento destaca que el acto ayudará a proyectar a todo el territorio estatal la imagen de un Ferrol moderno y atractivo
FERROL, 28 Dic. (EUROPA PRESS) -
El Teatro Jofre de Ferrol acogerá el próximo mes de febrero la entrega de los Premios Nacionales que anualmente concede el Ministerio de Cultura y que reconocen la labor de personas o instituciones que contribuyen al enriquecimiento del patrimonio cultural de España.
Así lo confirmó hoy el Ayuntamiento de Ferrol, que avanzó que en el evento que se celebrará en Ferrol el 9 de febrero a partir de las 18.30 horas, se entregarán 23 galardones, con sólo dos excepciones: los premios de Cine se entregarán en San Sebastián, y los del Cómic, en Barcelona.
La nómina de premiados este año está formada, en el ámbito literario, por Ana María Matute (letras españolas); Vicente Molina Foix (Literatura, modalidad narrativa); Olvido García Valdés (Literatura, en poesía); José María González García (literatura de ensayo); Rubén Ruibal (literatura dramática), y Jordi Sierra i Fabra (literatura infantil).
Los Premios Nacionales también reconocerán el trabajo del gallego Manuel Vilariño (fotografía); de Isidoro Valcárcel Medina (artes plásticas); de Alberto Iglesias (cinematografía) o de Luis Gil Fernández (historia de España), entre otros.
CAPITAL DE LA CULTURA
Para el alcalde de Ferrol, Vicente Irisarri, la ciudad se convertirá así en la capital española de la cultura, un hecho que permitirá proyectar la imagen de un Ferrol moderno y atractivo a todo el territorio estatal.
En los mismos términos se pronunció Yolanda Díaz, primera teniente de alcalde y concejal de Cultura, para quien la elección de Ferrol supone un reconocimiento inequívoco del Ministerio a las infraestructuras de primer orden de la ciudad. Destacó además el hecho de que, por primera vez, en 2008 se celebrará una entrega conjunta de los premios en lugar de diversos actos por toda la geografía nacional.
Fonte: Europa Press. 27/12/07
[Galicia Hoxe] Fale vostede
Artigo de opiniom publicado no jornal Galicia Hoxe pola escritora ferrolana Rosa Aneiros, sobre a campanha da Associaçom de Funcionários pola Normalizaçom Lingüística para fomentar o consumo de vinho etiquetado em galego.
Fale vostede
Rosa Aneiros
Fale vostede. Conte a súa última aventura, a súa opinión, a súa discrepancia sobre algún asunto. Estas datas son propicias para a enchente, non só de agasallos e galdrumadas, senón tamén para a enchente de palabras. Deixe que flúan e que dialoguen, nunca que impoñan ou berren. Deixe que saian paseniño, adubadas con risos e termos amables, para que acariñen os oídos e as mentes de quen as recibe. Fale vostede do que lle pete pero nunca esqueza a quen recibe as palabras porque elas fican aí, no aire, nunca se borran. Cando vostede escolla uns viños para acompañar os manxares destas festas, deixe que o viño lle fale en galego. Escolla vostede aquelas adegas que deciden etiquetar os seus produtos na nosa lingua porque nos falan de preto, fálannos de nós.
A campaña da Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística, a Secretaría Xeral de Política Lingüística e a Consellaría de Medio Rural lémbranos que o uso da lingua galega na etiquetaxe do viño "reforza a vinculación do produto coa sociedade, a cultura e a terra nas que xorde e esa vinculación das mercadorías galegas con Galicia é un dato avaliado favorablemente, non soamente polos consumidores galegos senón tamén fóra do país". É por iso que, como consumidores, cómpre que apoiemos aqueles viticultores, adegueiros e cooperativas para que os seus caldos falen en galego. Son xa moitos e, se os consumidores os apoiamos, seguro que serán máis. Permita que nestas festas o viño fale na nosa lingua. Pero non lle entregue a súa. Cando vostede conte, ría, bique ou discuta sexa vostede e non o viño quen fale pola súa boca. Porque o resto foxe, pero as palabras e os xestos fican aí, á intemperie da eternidade.
Fonte: Galicia Hoxe.
quinta-feira, 27 de dezembro de 2007
[Galicia Hoxe] Un valor lingüístico
O actor de dobraxe Luís Iglesia reivindica a función normalizadora e normativizadora do galego que ten a súa profesión
ANXA CORREA . SANTIAGO
Escoitando a Luís Iglesia, un ten a sensación de estar a falar con Robert de Niro, Harrison Ford, Mel Gibson ou Paul Newman, iso si, na súa versión galega. Ao de Riotorto (Lugo) non lle faltan destrezas interpretativas para facer mesmo de Gardfield ou da rá Gustavo. Estes días imparte un curso de dobraxe organizado polo Consorcio Audiovisual, Aisge, e a Facultade de Ciencias da Comunicación, onde intenta transmitir dende os seus máis de vinte anos de experiencia que a dobraxe "é máis un método de análise" que ten que ser fiel ao orixinal.
¿Que é o que atrae a un actor a traballar á sombra de dobraxe?
É unha faceta máis dentro do mundo actoral. O da dobraxe é o traballo con menos visibilidade pero é unha responsabilidade que temos que asumir. Durante moitos anos o noso traballo minusvalorouse, e creo que foi responsabilidade nosa. Pero houbo inmensos actores e actrices dentro do Estado español, e non digamos en Galicia, que viviron e respectaron o mundo da dobraxe. Creo que é unha escola impresionante, non só na voz, senón tamén na análise xestual.
¿Como aprendeu vostede?
Traballaba en grupos de teatro Amador, pero había poucos... Era complicado. Pero un profesor meu, Manuel Matalobos, soubo dunhas probas de selección que había aquí en Santiago para actores de dobraxe, presenteime e quedei. Foi un curso dos máis extensos que houbo nunca en Galicia e dos mellor estruturados.
¿Cales foron as experiencias que máis lle axudaron para desenvolver a súa profesión?
Pois fixarme moito nos compañeiros. Todos sabiamos pouco cando empezamos, e non o faciamos demasiado ben, cometiamos moitos erros, estabamos inventando a dobraxe en galego. Non había tradición, non había un galego normativo, aínda hoxe estamos construíndo un galego estandarizado. Os nosos mestres eran de Madrid e Barcelona. Pero aprendemos moi rápido, e chegamos a facelo francamente ben.
Un dos maiores problemas da súa profesión sería atopar unha linguaxe fresca en galego...
Por riba das eivas que pode ter calquera país que empece a dobrar, e que xa a propia profesión ten problemas intrínsecos, hai que ter un corpus de tradutores no que se chama tradución total, e aquí non o había. Ademais, temos un problema sociolingüístico, aínda hoxe en día, da imaxe que temos do galego como idioma. Montáronse as empresas de dobraxe ou se potenciaron na Coruña, Santiago e Vigo. A Coruña ou Vigo non se caracterizan porque a maioría da súa poboación utilice o galego como lingua habitual. ¿De aí queremos quitar unha canteira de actores galegos? Serán actores galegos: galegofalantes, dubídoo moito.
E hoxe, ¿cales seguen sendo os defectos da dobraxe en galego?
Na dobraxe temos moito camiño andado e aínda nos queda moito. Melloramos moito en cuestións fonéticas, pero en prosodia, queda moito camiño por andar. E non vexo moita ocupación dos medios públicos co tema do galego. Mentres non haxa unha política lingüística seria, a ver que pasa coa lingua, porque é o galego que están aprendendo os nosos rapaces, é o galego que temos a obriga de devolverlles aos nosos maiores, e que moitas veces non recoñecen. E non é por un problema de que digas "fiestra" no canto de "ventá", senón que moitas veces é un problema de fonética e prosodia. E por ese problema sociolingüístico pensan que o galego da tele é o bo, cando normalmente deixa moito que desexar.
¿Pasoulle algunha vez que o identificaran con algún dos actores que dobra?
Si. Impresionoume moitísimo unha vez que na peaxe da autopista: baixei a ventá e dixen "bos días". Había unha rapaza na cabina e díxome: "Mel Gibson".
Hai ferventes defensores da versión orixinal, ¿cre que a dobraxe é unha profesión en perigo de extinción?
A min gústanme moito as versións orixinais. Creo tamén que hai certa sacralización do orixinal, sobre todo no cine que se fai hoxe en día. Cando Lars von Trier inventou o Dogma foi denunciando un pouco que hoxe o cine é unha gran mentira, porque o traballo final dos actores é algo que hoxe está moi manipulado. E a dobraxe é unha parte disto. Non sei se será moi doado implantala, sobre todo no Estado español, onde levamos 70 e pico anos de dobraxe e hai un descoñecemento profundo dos idiomas estranxeiros. Estaría ben, pero entre versión dobrada e versión subtitulada, prefiro unha boa dobraxe. En galego, creo que ademais é case obrigatorio dobrar porque non tes só o problema da tradición, como no castelán, senón que ademais é o elemento normalizador e normativizador máis importante. O gran banco de probas do galego é a dobraxe.
Fonte: Galicia Hoxe.
[Galicia Hoxe] O galego, traxe vello
Artigo assinado por Navia Franco no jornal Galicia Hoxe.
O feito de que os ex deputados do Parlamento galego se reúnan en asociación e na primeira xuntanza falen en castelán é un exemplo da situación do noso idioma, no que moitos seguen a ver unha lingua de cara á galería.
Se non fora polo bo humor de Pilar García Negro, quen se dirixiu aos seus colegas de asociación para amoestalos en francés por non empregaren o idioma propio de Galicia, a anécdota sería aínda máis tráxica.
Certamente, quen se asome á galería do Pazo do Hórreo oirá unha cousa e quen pida unha infusión na cafetería da Cámara, outra. Á parte dos nacionalistas, algúns do PP e outros poucos do PSOE, a maioría dos parlamentarios desvístese o galego en canto colle o traxe da rúa, comparte un pincho na barra do Parlamento ou vai ao médico. E xa bastante fan, pensarán algúns, con practicaren desde a tribuna pública un idioma que tan alleo lles resulta.
Os amantes da política comparada poden ver a oportunidade de facer un símil con ese modelo para todo que é Cataluña: ¿pasaría alí o que aquí pasou, non sería o catalán a lingua normal de expresión dos seus ex deputados nunha xuntanza de compañeiros? As varas de medir poden ser moitas e as comparacións son... odiosas.
Non nos comparemos, pensemos nestes anos de autonomía; nos debates sobre o autogoberno, de se somos nación, periferia ou botón; se Galicia arde ou a queiman; se a sanidade é boa ou menos mala do que pensamos. ¿Serían estes políticos parlamentarios na Cámara galega se non existise o noso idioma? Serían, posiblemente, tamén deputados, pero quizais nas asembleas de Estremadura ou Murcia.
Non nos preocupemos, non, o idioma vai como vai. Cada vez fálano menos persoas pero, día a día, máis xente se serve del para medrar, na política ou noutros ámbitos. Claro que o traxe galego da súa señoría é de moda pasaxeira, de temporadas de catro anos e, despois, ao armario.
Fonte: Galicia Hoxe.
quarta-feira, 26 de dezembro de 2007
[Vieiros] A prol de brinquedos que falen na lingua do país!
"Os nenos non nacen cun disco duro, poden falar diferentes idiomas nas distintas situacións da súa vida, adáptanse e aprenden doado", explica Xosé Manuel Suárez, da Asociación de Pedagogos de Galicia.
Un boneco que fale galego, un cómic traducido ou un xogo interactivo plurilingüe constitúen ferramentas "importantes" e que reportan "vantaxes" para facilitar a aprendizaxe da lingua e o seu uso, polo que o presidente da Asociación de Pedagogos de Galicia, Xosé Manuel Suárez, suxírelle aos empresarios que deixen os "prexuízos" e fabriquen xoguetes que falen galego.
"Os nenos non nacen cun disco duro, poden falar diferentes idiomas nas distintas situacións da súa vida", precisoulle Suárez a Europa Press, engadindo que "os nenos se adaptan" e "aprenden doado". Ao respecto, asegurou que os xoguetes "son un condicionante" a maiores na aprendizaxe, e de aí que teña "toda a importancia do mundo" que esta ferramenta se presente tamén en lingua galega para "aproveitar os recursos".
Na súa opinión, o fabricantes téñeno doado" porque existe a "dispoñibilidade tecnolóxica". Sobre todo, o presidente da asociación referiuse aos xogos interactivos, que só necesitarían incorporar o galego entre as opcións do menú inicial.
E de aí que os nenos "xoguen cada vez menos en galego cando o fan de forma individual", queixouse o voceiro en materia de Lingua do Grupo Parlamentario do BNG, Bieito Lobeira, quen denunciou un "retroceso" nos últimos tempos e puxo como exemplo que xa non se traduzan os cómics de Asterix que, lamentou, "xa non se poden ler en galego".
Na procura da creación do "mercado"
Así mesmo, Bieito Lobeira, que propuxo bonecos que falen "catalán, éuscaro e galego", revelou que "hai moitos pais que teñen problemas" para conseguir xoguetes ou obter as instrucións correspondentes na lingua propia. Os nenos están "excluídos" nas franxas de idade máis baixas porque non existen recursos de aprendizaxe.
Neste contexto, a publicidade de xoguetes enche as pantallas de televisión durante a tempada de Nadal e, cada vez máis, os anuncios pódense escoitar en galego, segundo datos da CRTVG aos que tivo acceso Europa Press. Non obstante, os xoguetes que se anuncian nesta lingua, non se poden atopar no mercado no idioma en que se publicitaron.
Concretamente, entre o 1 de setembro e o 12 de decembro emitíronse 1.113 pases de anuncios de xoguetes en castelán fronte a 5.162 en galego, o que supón un 17,71 e un 82,26%, respectivamente. O número de anuncios ascende a 65 en castelán, un 26,75% do total; e a 178 en galego, o que supón un 73,25% dos 243 anuncios de xoguetes que se emitiron neste período.
Faltan nos andeis das xogueterías
Non obstante, un repaso polos estantes dunha xoguetería revela que os avances do plurilingüismo no ámbito da publicidade non se reflicten nas embalaxes dos xogos e, de feito, empresas de xoguetes consultadas por Europa Press confirmaron esta tendencia.
Fronte a esta situación, a Secretaría Xeral de Política Lingüística de la Xunta de Galicia publicou na súa páxina web unha serie de recomendacións para regalar en galego, entre as que se inclúen algúns xogos educativos para nenos de entre 3 e 12 anos, aínda que os xogos se limitan a interactivos. O propio departamento recomenda "para os máis mañosos" os libros dos personaxes 'Os Bolechas', nos que a través dun mecanismo pequeno se poden transformar nun camión de bombeiros e un de lixo en ambulancias ou en coches de policía.
Ao respecto de xogos asociativos, nos que os nenos deben relacionar unha imaxe cunha letra, o mercado ofrece 'Ás vogais' e 'O abecedario'' que están destinados a recoñecer os vogais e aprender a súa correspondente grafía, así como a formar un crebacabezas onde aparezan as letras en orde alfabética, en cada caso.
'Ás horas do día', que tamén se presenta en formato interactivo, consisten en formar un crebacabezas onde aparezan todas as horas do día e está pensado para que os nenos aprendan de forma "doado" as horas a través das diferentes actividades da xornada.
Con características máis tecnolóxicas, están á venda 'Iago divertido' e 'Iago next', para nenos de entre 3 e 6 anos, no primeiro caso; e de entre 5 e 9, no segundo; que ofrecen diferentes actividades en galego. Precisamente, o primeiro deles contén 54 tarefas, animación musical, luces e son, amplo vocabulario e unha guía pedagóxica, mentres que o seguinte, alcanza as 103 actividades, ten unha pantalla LCD, dobre rato -- profesional e táctil --, teclado con numerosas funcións e dous cartuchos para ampliar contidos.
O abano de posibilidades amplíase nos ámbitos das películas e dos libros, de maneira que Política Lingüística recorda que existen os DVD dos debuxos 'Doraemon' e Shin Chan', que son dous dos personaxes "favoritos" dos máis pequenos. Outros títulos recentes de "éxito" son 'O Cid, a lenda', 'O soño dunha noite de San Xoán', 'PK3, Pinocchio 3000' ou 'Pérez, ou ratiñó dous teus soños'. En canto aos libros, o departamento lingüístico propón a diversas editoriais, entre as que se atopan A Nosa Terra, Baia Edicións, Edicións do Cumio, Edicións Embora, Galaxia, Kalandraka, OQO, Sotelo Branco Edicións ou Tambre-Grupo Editorial Luis Vives.
Suárez incidiu en que os nenos "aprenden xogando" porque relacionan imaxes e formas con palabras, interaccionando con marionetas, debuxos, viñetas.., e que "do mesmo xeito que conseguen falar inglés, poden facelo en galego". "Beneficios?: tenos todos", sentenciou.
Fonte: Vieiros e Europa Press 26/12/2007
segunda-feira, 24 de dezembro de 2007
[Diario de Ferrol] Outra vez na mesma pedra
Henrique da Costa (escritor)
Perplexidade, cando non asombro. De tal xeito ficamos o domingo 2 de decembro lendo o artigo de Fernando Álvarez nas páxinas do Nordesía. E sen nada que lle reprochar canto ao apartado das formas, non opinamos o mesmo a respecto do seu fondo.
Neste país acomplexado en que vivimos, e enténdasenos que nos estamos a referir a Galiza, todos os pasos formais e legais dados a respecto dos dereitos lingüísticos distan moito de ir á par dos logros prácticos para a consecución dunha normalidade para a lingua máis desfavorecida, que non é outra que a galega. E véxase que estamos a falar de normalidade, isto é, de paridade a respecto daqueloutra que si exerce un dominio real, non virtual nin ficticio. Paridade logo ou, o que é o mesmo, estar cando menos ao mesmo nivel que a lingua prestixiada, privilexiada.
Non queremos apelar á nosa condición de docentes, pois é unha obviedade verificar a maneira en que a lingua autóctona recúa veloz en beneficio da implantada extraterritorialmente, xa que os números cantan. Nos últimos anos as alarmas están saltadas permanentemente.
Mais é que socialmente, na rúa, e xa non digamos na ínfima, ridícula e penosa presenza do galego nos medios de comunicación (cantos xornais diarios, díganme, hai en galego, cantas emisoras de radio, cantas televisións?), non resulta difícil comprobalo a non ser que sexamos cegos e xordos.
Seguimos observando pautas de comportamento (prexuizosas) a respecto do galego (xamais, paradoxalmente, a respecto do español) a case trinta anos de ser aprobada a Carta Magna, vinte e sete do Estatuto de Autonomía, vinte e cinco da Lei de Normalización Lingüística, etc. E até pensarán algúns que exaxeramos, que son teimas, falsidades dos arroutados de sempre. Fágase o esforzo, pois dificilmente caerán na conta se non se fai deste modo, e tenten os escépticos exercer o dereito democrático do monolingüismo, en galego por suposto, durante un período, digamos, dun mes, e sen baixar a garda en ningún instante. Ténteno e logo falamos. Para comezar, os máis pequechos (aínda os escolarizados) e non tan pequechos, e caso de que lles falemos en galego, tomaranos como moito como debuxos saídos do Xabarín Club; reprimidos por un “No me hables en gallego” ou, no seu defecto, inquiridos por un espontáneo e inxenuo “Y tú, ¿por qué hablas en gallego?”, no mellor dos casos.
Nin digamos con respecto dos adultos, sempre que houber prexuízo, claro está, pois a incidencia pode tocar varios planos: a do perdoavidas comprensivo e tolerante connosco, a do intolerante que nos ve como maleducados extremistas, a do que nos quere educar razoándonos a respecto do próximo e dos de fóra, etc. Tan pouco é o que temos andado.
Entristéceme ver o pouco que coñece o señor Fernando Álvarez acerca da nosa realidade. O paternalismo que se arroga é filosofía caduca concibida máis no sentimentalismo que no cientificismo. Porque as linguas, meu señor, non son mellores nin peores, mesmo que sexan as oficiais dun estado ou porque teñan un maior número de falantes. E é que a maior fortuna dunhas ou doutras ten que ver con razóns de supremacía colonial.
Verbi gratia, a do inglés actual por causa da primeira potencia mundial ser os EE.UU de América do Norte (ou como a do latín na época imperial romana). A fortuna do castelán ao ámbito hispano é proporcional á daquel mundialmente, e máis alá aínda. E a do portugués?
A diáspora de que fala no artigo o señor Fernando Álvarez pode ser fonte de moitas saudades, mais tamén de moitas máis frustracións. A lente de ollar a distancia pode chegar a distorsionar e até facer ver grotesco aquilo que pinta inxenuo. Outros desde a distancia, porén, teñen feito enormes edificios polo noso orgullo. Pénsese no ferrolán Fontenla Leal e tantos outros que traballaron por construír os máis firmes signos de identidade de noso (bandeira, himno, RAG) desde América.
Liga o señor Álvarez un erro monumental acerca da existencia de linguas inferiores que condenan o home á ausencia de prosperidade económica, avocándoo á pobreza. Se os homes galegos emigraron secularmente (aínda emigran) isto non é por causa de eles falaren unha ou outra lingua, senón pola situación económica desvantaxosa do seu país.
Persoas bilingües (mesmo monolingües de ben como extremeños, andaluces e casteláns) teñen emigrado, en maior ou menor medida, a territorios máis ricos de España e, mesmo!, do estranxeiro. É tal a torpeza do emigrante galego que até fala o alemán, o inglés, o francés e mesmo o neerlandés!, por citar algunhas das linguas dos países en que traballan. Pobres estados suízo e belga, cuatrilingüe o primeiro, trilingüe o segundo, e cada territorio impermeábel practicamente á coexistencia de dúas das linguas (todas catro e tres respectivamente consagradas polas súas constitucións).
E, iso si!, con enormes problemas económicos atribuíbeis a tanta esquizofrenia lingüística como eles teñen.
O prestixioso infome PISA sobre a calidade da aprendizaxe no ensino en 57 estados avala que Galiza ten un coñecemento científico superior á media xeral dos países da OCDE e á media española en particular. No coñecemento matemático e na comprensión lectora non alcanza a media da OCDE, da que tampouco sae mal parada, pero, aínda así, está moi por riba da media española. Cousa curiosa aínda: as comunidades bilingües españolas (e as restantes do norte) saen infinitamente mellor paradas que as centromeridionais.
Polo que parece, non debemos de ser tan torpes, polo menos os galegos, os vascos e os cataláns. Euscadi e Cataluña, todo sexa dito de paso, coñécese sobradamente que se trata de paupérrimas comunidades españolas ofuscadas pola súa nefasta comunicación lingüística co exterior (non español) e co interior tamén, non é? Non señor, non. É moi emotivo o seu abnegado esforzo para co pobre rapaz vasco que non sabía falar español e ao cal axudou en tempos de servizo militar. Por certo, talvez lle preguntou vostede se el foi libre de escoller para querer estar aquí logo de ser levado do seu casarío de Rekalde? Preguntoulle se era feliz coa encomenda patria que logo aquí tiña?
Doutra parte, é estraño ese seu don da ubicuidade, señor Álvarez, podendo ter visto por tantos lugares de España paisanos nosos arribando desvalidos e apesadumados por causa de non saber a lingua cervantina, rompe realmente a alma. Mais non a rompe polo feito de que eles torpemente se puidesen expresar en español (xa vimos que os nosos até son quen de falar o neerlandés!), senón porque á secular pobreza a que nos conduciron os foros de antano, e que motivaran unha masiva emigración, véuselle sumar posteriormente unha inapropiada distribución de terras para o campo poder ser rendíbel, e non falemos xa da ínfima industrialización de Galiza. Penosa si é, en fin, a estreitura de miras a respecto da realidade que se observa. Outra vez na mesma pedra, só nos resta por dicir, e xa van unha chea delas, alén da fartura e do cansazo con que chegamos outra volta por ter que dar resposta a cuestións que quixeramos xulgar superadas hai un bon lote de anos.
Fonte: Diario de Ferrol (Nordesia, 23/12/07)
Sobre a recepçom das TV's portuguesas na Galiza
Oferecemos o vídeo do debate entre o deputado do BNG Francisco Rodrigues e o presidente espanhol José Luís Rodríguez Zapatero, sobre a possibilidade de que se permita a recepçom na Galiza das televisons portuguesas, mediante a concessom de um novo multiplex de canais digitais. A seguir, colocamos também a entrevista com o mesmo deputado galego sobre o mesmo tema publicada no portal da RTP.
Espanha: Deputado galego confiante que governo aceite transmissão televisões portuguesas na Galiza
Madrid, 10 Dez (Lusa) - O deputado do Bloco Nacional Galego (BNG) Francisco Rodriguez manifestou-se hoje confiante de abertura do governo espanhol para que a Galiza possa passar a receber as televisões portuguesas em formato digital.
Em declarações à Lusa, Rodriguez explicou que vai fundamentar esse pedido directamente ao primeiro-ministro, José Luis Rodriguez Zapatero, na sessão de controlo ao governo no Congresso dos Deputados, em Madrid, na quarta-feira.
"Espero que pelo menos seja uma resposta construtiva que não feche a porta a uma possibilidade desse tipo", disse. "Acredito que vai manter uma posição aberta e estudar o tema", sublinhou.
Rodriguez disse que prevê recordar que transmissões de televisões portuguesas na Galiza decorrem do "estipulado na Carta Europeia das Línguas Minoritárias", defendendo por isso o apoio "técnico" necessário de Madrid e a assinatura de um protocolo específico sobre o tema com Portugal.
"Isto interessa especialmente aos galegos mas pode interessar também a Portugal", disse.
Especificamente, é necessário que o governo espanhol, através do Ministério da Industria, aprove a introdução de equipamento que permita a emissão de vários canais de televisão portuguesa na televisão digital.
"Isso obriga também a um protocolo com o governo português para estabelecer as condições da emissão na Galiza", disse.
"Mas penso que vai haver esse interesse da parte portuguesa, já que esta abertura é importante, sejam as televisões privadas ou públicas", disse.
O deputado galego insistiu que a transmissão das televisões portuguesas tem suscitado um interesse amplo na Galiza, nomeadamente entre "organizações de defesa da normalização linguística, organizações empresariais e culturais e no movimento para conseguir o reconhecimento do espaço galaico-português".
"O Governo galego acabará por apoiar também esta iniciativa", frisou.
O BNG tinha já anunciado em finais de Novembro que pretendia instar que o Parlamento quer o Governo a "darem os passos necessários" para que a Galiza possa receber as televisões portuguesas em formato digital.
"Tal proposta reage ao apelo lançado em 9 de Novembro pela Fundação Via Galego para que o Estado espanhol dê os passos necessários de modo a que a Xunta da Galiza possa negociar com Portugal a recepção dos meios audiovisuais lusos", lê-se num comunicado difundido na altura pela Fundação Via Galega (FVG).
Esta organização da Galiza está vocacionada para a promoção de um mais estreito diálogo entre Espanha e os demais países e territórios do sistema linguístico galaico-português.
A FVG explica que as reivindicações galegas visam que o Estado espanhol cumpra os compromissos contraídos em 2001 com a Galiza, no âmbito da Carta Europeia de Línguas Regionais ou Minoritárias.
"Este tratado internacional refere que deve ser garantida a recepção directa de emissões de rádio e televisão de países vizinhos numa língua utilizada de forma idêntica ou próxima de uma língua regional ou minoritária", recorda.
ASP. Lusa/Fim
Fontes: youtube e Notícias RTP.
domingo, 23 de dezembro de 2007
Ordenança Municipal de Normalizaçom Lingüística da Cámara Municipal de Ferrol (1997)
A Ordenança Municipal de Normalizaçom Lingüística da Cámara Municipal de Ferrol foi aprovada a 27 de Junho de 1997, sendo presidente da Cámara Juan Blanco Rouco, do Partido Popular. Apesar da sua escassa ambiçom, na actualidade, umha década depois da sua aprovaçom, e tendo passado polo governo local de Ferrol o PSOE, o PP, IF, o BNG e IU, continua sem ser cumprida.
Para o comprovares, só tés que dar-lhe umha vista de olhos (som 5 páginas e 32 artigos) e comparar com a realidade da Administraçom local em Ferrol.
Podes descarregar e ler este documento aqui.
[La Razón] A Espanha eterna... de Francisco Vasques Vasques
O jornal espanhol La Razón publicou hoje umha entrevista com o actual embaixador espanhol no Vaticano, Francisco Vasques, ex-presidente da Cámara da Corunha polo PSOE, significado pola sua política abertamente contrária a qualquer avanço social do galego.
Nom vamos reproduzir toda a entrevista, que trata de temas alheios ao nosso blogue, mas sim o fragmento em que define Espanha como "o fruto da fé e da língua". Sem entrarmos no aspecto confissional do asserto, dificilmente pode fazer-se umha definiçom mais excludente do conceito de espanholidade, que deixa directamente fora milhons de pessoas que falamos outros idiomas.
Eis as eloqüentes palavras do embaixador espanhol (marcamos em negrito a referência ao idioma):"(...) las raíces católicas de España son muy profundas. Cuando la enseñanza es voluntaria, se apunta el 70-80% de los alumnos voluntariamente. Las familias españolas saben que la fe católica es uno de los grandes pilares de nuestro concepto de nación. España es fruto de la fe y de la lengua, estos elementos nos han singularizado como nación. Ambos se han plasmado en la que quizás es la página más gloriosa de nuestra historia: la evangelización de Hispanoamérica."
Fonte: La Razón. Entrevista de Darío Menor Torres com Fransciso Vasques. 23/12/07
[La Voz de Galicia] Educación en Galicia
Galescolas. O vicepresidente da Xunta -Quintana- quere facer uso das concesións e pactos co PSdG-PSOE, acordados ao formar Goberno bipartito en xullo do 2005. ¿Acordo tácito ou expreso? Desde logo, express . Por causa do reparto do poder autonómico, a conselleira de Educación (Laura Sánchez Piñón, PSOE) renunciaba ás súas facultades, quedando o ciclo educativo da etapa de 0-3 anos adscrito a Familia, agora Igualdade (Vicepresidencia, BNG).
Dous anos máis tarde, froito do desencontro matrimonial de goberno e da filosofía política, fíltrase o documento do PSdG -de Ricardo Varela- no que se propón ser «belixerantes» coas galescolas. O BNG sospeita que a noticia se filtra desde Presidencia (entorno de Méndez Romeu), outra mostra de que Anxo Quintana é visto por unha gran parte da sociedade galega como un euscaldún que quere encher a cornixa galaica de ikastolas. Os ex BNG desterrados do nacionalismo afirman que vai camiño de ser o Ismail Haniya do Hamás galego. Non sei se tanto.
Agárdase da Xunta unha visión máis ampla e profunda dun tema de tanto calado e preocupación social como é a educación. Un dato: é a materia máis denunciada diante do Valedor do Pobo. No entanto, Zapatero acaba de prometer garderías a esgalla, para os nenos de 0 a 3 anos. O Goberno central di que, de case millón e medio de nenos, só un 16% están escolarizados, e pretende aumentar o diñeiro para ensino destinando o 1,5% do PIB á Universidade. Ademais, os últimos datos insisten no baixón na calidade dos resultados dos estudantes: os españois de 15 años caeron ata 20 puntos respecto ao 2003 nalgunhas materias.
En Galicia as cousas non apuntan mellor. A lóxica pide ás autoridades facer fincapé en matemáticas, lingua e máis lectura. Os mozos son SMS falantes -linguaxe e ortografía deformadas polo móbil-, navegantes virtuais, pero ler? non len. E, sobre todo, máis inglés. Comentábame recentemente Fernández Vara, presidente de Estremadura, que a súa rexión lidera o estudo de portugués en España, moi por diante de Galicia, co que a súa xente nova levará na carteira tres idiomas oficiais da UE: español, portugués e inglés. O último informe PISA sobre a educación a nivel internacional sitúa aos alumnos do noso país moi atrasados respecto a outros países da OCDE (por exemplo, Finlandia). Pais e alumnos agradecerán que Touriño e Quintana fagan reflexións sobre o galego. Cambiar o chip. Galego si, pero impartido en inglés.
Fonte: La Voz de Galicia. Domingo 23 de diciembre de 2007
[La Voz de Galicia] Precocidad sexual, buenas notas, tendencia a engordar y poco cariño por el idioma
A los adolescentes gallegos les singularizan algunas características sobre sus paisanos españoles. Tienen mayor tendencia a engordar (sobre todo las chicas), sacan mejores notas, inician antes sus relaciones sexuales y están abdicando de uno de los tesoros que han heredado de sus antepasados: la lengua gallega.
La generación más preparada en gallego, la que más valora su idioma, lo abandona en cuanto sale del instituto. «En dez ou quince anos -reflexiona Rubén Cela, director xeral de Xuventude- estes rapaces non educarán aos seus fillos en galego e o idioma pode morrer por inanición».
Superconsumidores
Por lo demás, los adolescentes gallegos replican las conductas de sus iguales en la mayor parte de la cultura occidental, con todo lo que eso tiene de positivo y también de negativo: «El único valor que hoy no se cuestiona es el mercado -señala el psicólogo del Juan Canalejo, Manuel Fernández-. Por eso es tan importante que la carrera tenga salida y que lo vocacional pase a segundo plano». El consumo ilimitado es también una de las características que han igualado a los adolescentes gallegos con sus coetáneos de medio mundo.
Otro aspecto que parece en proceso de cambio es la igualación de roles entre chicos y chicas. «Aún queda moito por facer», señala Rubén Cela, aunque los expertos opinan que, en lo tocante al sexo, las actitudes sí han variado y la igualdad es mayor. Otros especialistas apuntan a una lectura menos positiva: «La igualdad está llegando por lo bajo. Las chicas quieren ser como los chicos. Y si antes eran ellas las que ayudaban en casa, ahora no lo hacen ninguno de los dos», teoriza un psicólogo vigués.
Fonte: La Voz de Galicia. 22/12/2007
[El País] O plan para o galego
Paliar a perda do idioma na familia e gañar espazo no mundo empresarial son, segundo a opinión xeral, algunhas das contas pendentes da normalización lingüística. Os máis recentes datos sociolóxicos suliñan o desafecto dos mozos
Fixada como símbolo, a data de inicio da normalización lingüística en Galicia coincide coa promulgación, en 1980, do Estatuto de Autonomía. Pero entre a Lei de Normalización do 83 e o primeiro plan integral ao respecto mediaron 21 anos. O bilingüísmo harmónico foi, no entanto, a única ideoloxía lingüística cuñada desde o ámbito institucional.
"Que a bondade persoal e privada se estenda á nosa sociedade", dixo Fraga en 1999. O ex presidente falaba da harmonía como forma "ideal" de bilingüísmo. O que se pregunta agora Henrique Monteagudo, tentando partillar as consecuencias do "retraso histórico", é por que aínda hai pais galegofalantes que lle falan castelán aos fillos. Para o autor de 15 anos de política lingüística en Galicia (1981-1996), "arrastramos a inercia dunha política falta de claridade, sen prazos nin obxectivos a respecto do idioma". "A familia", di, "é o último elo da cadea, o indicador que evidencia o resto dos fracasos".
Vén ao conto dos últimos datos sobre transmisión da lingua. Valéndose da estatística coñecida do segundo Mapa Sociolingüístico de Galicia (9.714 enquisas de 2004), a Mesa pola Normalización denunciou que en galego xa só aprende a falar o 20% da poboación, fronte ao 62,4% do Mapa de 1992 (37.000 entrevistas) e o 53,7% da Enquisa sobre as condicións de vida das familias que fixera o Instituto Galego de Estatística (IGE) en 2003. Algúns cambios metodolóxicos matizan a alarma anoada ao dato: o Mapa de 2004 abrangue máis público urbano e non interpela aos maiores de 55 anos, por exemplo. "Os datos non son bos, pero hai que valorar que se interrompe a perda de falantes en lingua inicial no tramo entre 15 e 24 anos", xulga Marisol López, secretaria xeral de Política Lingüística. En 2003 o IGE constatou, por vez primeira, a existencia dunha xeración de mozos para os que o castelán era xa a lingua maioritaria.
"Considerouse que a familia era o territorio natural do galego, aínda que a desgaleguización nese ámbito fose ben perceptible a comezos da democracia", critica Anxo Lorenzo, experto en planificación lingüística. Non se calibraron en termos sociolóxicos nin o éxodo do rural nin a necesidade de xunguir acción social e institucional. Historicamente, o único ámbito onde se definiu "de xeito mínimo" unha política lingüística, en palabras de Bieito Silva, foi o ensino. "Esa foi unha das eivas", di o que fora presidente da Comisión de Educación que formou parte do Plan de Normalización. "Aquí nos 70 aínda estabamos coa crenza romántica de que o ensino transforma a sociedade", di. Se unha lingua é un mercado, lembra, "é evidente que non se traballou o desafecto que fai que a nosa cotice menos que a catalá, en termos de identificación".
Silva destaca o "acerto" do decreto do ensino deste ano, que amplía ao 50% o galego na educación infantil no caso dos falantes de castelán (en primaria e secundaria consérvanse as porcentaxes, tamén do 50% como mínimo, aprobado en 2004). Porén, remarca a necesidade de "non confundir mínimos con máximos". "Ou sequera controlar os mínimos, o que non se fixo ata o momento", afirma Silva, quen se laia de que a política da lingua siga "focalizada no ensino".
O gasto en política lingüística/habitante en Galiza é de 7,20 euros (5,90 en Cataluña e 14 en Euskadi). Que pasaría se non houbese fondos? É Hakan Casares, técnico do Consello da Cultura, quen contesta á súa pregunta: "A situación sería distinta", sinala, "pero é probable que non fose radicalmente diferente canto ao número de falantes urbanos". "O alcance da política lingüística é limitado e hai que calibralo". Casares foi un dos autores, en 2005, dun estudio sobre actitudes perante o idioma. Desbotando as enquisas, alumnos de Secundaria de toda Galiza tiveron que imaxinar situacións de fricción lingüística; ao final resultou que os rapaces puntuaban "máis negativo de forma sistemática" aos mozos que falaban con acento galego. "Esas actitudes aínda existen", di.
Fóra da escola, a situación é o que se di transversal: a maioría dos xulgados traballa coa versión en castelán do programa Libra e non adoita haber subtítulos para entrevistas en galego nas televisións estatais. Tampouco os requerementos a un galego máis vizoso -na TVG ou no Parlamento- exceden por demais a coita filolóxica. Fernando Ramallo, profesor de Sociolingüística en Vigo e especialista en cuestións de lingua e empresa, considera que os avances nos últimos dous anos foron "relativamente escasos". Bota en falta unha campaña de sensibilización específica nas grandes empresas , máis certificados voluntarios de galeguización e unha regulación específica para as compañías contratadas pola Xunta, ao xeito catalán. "Este é un tema capital", insiste, que esixiría a reforma da Lei de Normalización Lingüística. Deixando á parte os diferentes compromisos que acubilla a Fundación Galicia Empresa , di que as axencias de publicidade "non adoitan animarse moito".
Ramallo remarca tamén algúns datos para a normalización nos medios de comunicación privados. No plan de 2004 escribiuse que a cota de galego debería ser "dun 30% nos vindeiros dez anos". Sobre a política de subvencións aos medios, fala dunha "consideración nova" pendente de substanciar. As cifras do pasado son elocuentes: a cota de galego na prensa escrita en 1977 era do 1,62%. En 2004, do 6,86%. En Prensa ameazada. Da transición ao fraguismo, Luis Álvarez Pousa lembraba a correspondencia entre axudas para fomentar o galego nos medios e a presenza real do idioma. Entre 1993 e 1996 invertíronse 3,2 millóns de euros para que o idioma fose catro décimas máis visible (do 3,01 ao 3,43% de cota real).
Para o politólogo Xaime Subiela, que traballou no apartado social do Plan de Normalización de 2004, "hai que recoñecer que non se sabe qué facer exactamente. "Non hai solucións máxicas para as cousas vivas. A cuestión do bilingüísmo é como se fose algo propio dos contrarios á normalización do galego por pura deturpación, pero é xusto ao revés". "É impensable a medio prazo unha sociedade monolingüe en galego, pero unha en castelán si". Subiela, que dirixiu o plan de normalización do concello de Santiago (2001), si lembra a estratexia: "Trátase de xerar dinámicas de cooperación entre os sectores desde os cales se favorece a normalización, vencellalas ao moderno e que os sectores que as van ter que desenvolver as sintan como propias".
A propósito de accións, é o presidente da Mesa pola Normalización, Carlos Callón, quen máis critica E logo?, a campaña nuclear de Política Lingüística, que incluíu concertos de axóuxeres e presentes por maternidade. "A maioría das campañas son unha parodia... Friameiras, latas de doces, bolsos de coiro, paraguas, bolígrafos... Non hai política lingüística". O máis grave, di Callón, "é que Vicepresidencia ou Industria fagan máis política lingüística". "Os resultados non saen dun día para outro", resposta Marisol López, que enumera as encomendas do primeiro semestre de 2008. Entre elas, a normativa de usos lingüísticos para a Xunta e, sobre todo, a creación do anceiado Consorcio de Planificación Lingüística, ese lugar de encontro do que falan todos os consultados, onde institucións e movemento social repartisen a normalización.
Fonte: El País. Ediçom para a Galiza, ÓSCAR IGLESIAS 21/12/2007
sexta-feira, 21 de dezembro de 2007
Plano Geral de Normalizaçom da Língua Galega (2005)
No ano 2005, os três partidos representados no Parlamento autónomo galego aprovavam por unanimidade a proposta do PP para um Plano Geral de Normalizaçom da Língua Galega, que deveria ser o roteiro para as políticas de língua na Galiza autonómica nos anos seguintes.
Som 324 páginas, que mantenhem a orientaçom do chamado 'bilingüismo harmónico' e o idealista objectivo de repartir a 50% os usos sociais entre espanhol e galego. Como era de esperar, três anos depois de aprovado as medidas mais favoráveis que contém continuam sem ser aplicadas.
Podes descarregar este documento aqui.
Nova Escola Galega opina: Normalización lingüística no ensino (2007)
A seguir disponibilizamos em pdf o documento elaborado pola Nova Escola Galega (Movimento de Renovaçom Pedagógica) com motivo da aprovaçom do novo Decreto sobre a promoçom e uso do galego no ensino.
O documento foi publicado em Abril de 2007, tem 16 páginas e analisa os antecedentes do novo Decreto, alguns indicadores sociolingüísticos actuais na sociedade galega, com destaque para a situaçom no ensino, e o "Texto do proxecto de decreto polo que se desenvolve a Lei 3/1983, de normalización lingüística, para
a promoción do galego no ensino, no marco da lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación."
Contém também umha tabela comparativa entre os conteúdos do decreto anterior e os do novo, concluindo com "uns comentários finais" sobre essa nova normativa e o que poderá supor para a evoluçom do galego no ensino.
Descarrega-o aqui.
Fonte: Nova Escola Galega
O Consorcio de Planificación Lingüística sentará as bases para a coordinación dos servizos municipais de normalización
· Marisol López explicou que esta nova estrutura estará creada antes de finais de ano para incrementar o uso do galego na Administración local
· Formarán parte do Consorcio os concellos, as deputacións e a Fegamp
· A secretaria xeral deu conta tamén, no Parlamento de Galicia, das accións xa desenvolvidas en virtude do Protocolo de colaboración asinado cos gobernos catalán e vasco
Santiago, 31 de maio de 2007.- A secretaria xeral de Política Lingüística, Marisol López, anunciou no Parlamento de Galicia que o vindeiro mes de decembro quedará constituído formalmente o Consorcio de Planificación Lingüística. Nunha resposta oral, ante a Comisión Primeira da Cámara galega, a responsable de Política Lingüística apuntou á figura do Consorcio como o ente máis axeitado para conseguir que o galego sexa a lingua habitual nas relacións internas da Administración, na comunicación interadministrativa e na relación entre Administración e cidadáns.
“Os concellos e as deputacións están obrigados por lei a facer en galego todos os actos que se poidan derivar da súa actuación administrativa, xa que o uso do galego na Administración local ten carácter imperativo”, explicou Marisol López. Con todo, apuntou que “existen organismos que aínda non o cumpren” e dixo que “desde Política Lingüística se están a poñer unhas bases sólidas para que a lexislación de aplicación nas entidades locais sexa cumprida, dunha vez por todas e nun prazo de tempo bastante próximo”.
Proceso de coordinación
Desde hai máis dun ano, a Secretaría Xeral de Política Lingüística traballa no proxecto de creación do Consorcio de Planificación Lingüística, que ten como principal obxectivo establecer un amplo proceso de coordinación entre os diferentes servizos lingüísticos, que integre as deputacións, os concellos e a Federación Galega de Municipios e Provincias, entre outras entidades. “Neste ámbito inscríbese un obxectivo primordial para a Secretaría, que é o impulso institucional do uso, o coñecemento e a divulgación da lingua galega, co fin de acadar para este máis presenza na nosa comunidade e máis espazos de uso nos diferentes sectores sociais”, apuntou Marisol López.
Por outra parte, Política Lingüística mantén unha liña de axudas ás entidades locais para a súa galeguización. A través dun convenio subscrito coa Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza, a Secretaría Xeral destinou este ano 640.030 euros a sufragar tanto a contratación de persoal nas entidades locais para a creación, mantemento ou fortalecemento das oficinas e servizos de normalización lingüística, como a posta en marcha de proxectos de dinamización.
Protocolo cos gobernos catalán e vasco
Marisol López tamén deu conta ante a Comisión Primeira da fundamentación e actuacións previstas no Protocolo de colaboración que os gobernos galego, catalán e vasco asinaron o 16 de marzo en materia de Política Lingüística. A secretaria xeral cualificou de “histórico” este acordo, ao ser a primeira vez que as tres comunidades con lingua propia formalizan un proxecto común de colaboración para intercambiar e contrastar experiencias e para impulsar actuacións en beneficio dunha maior igualdade social entre as linguas.
O traballo en común da Xunta de Galicia coa Generalitat de Cataluña e co Goberno Vasco xa se iniciou, ao consensuar o informe sobre o cumprimento da Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias. Ademais, neste mesmo mes o protocolo foilles presentado aos parlamentarios do Congreso dos Deputados e celebrouse unha xuntanza con responsables do Ministerio de Administracións Públicas. “Houbo un compromiso de colaboración para iniciar o deseño de accións conxuntas que favorezan o avance no uso das distintas linguas oficiais no ámbito da Administración do Estado”, explicou Marisol López, que engadiu que en breve haberá un programa de traballo conxunto co Ministerio.
Fonte: Junta da Galiza
quinta-feira, 20 de dezembro de 2007
Decreto 124/2007, de 28 de Junho, polo qual se regula o uso e a promoçom do galego no sistema educativo (2007)
Porque estamos 'de olho no conflito lingüístico em Trasancos'
Este espaço é umha iniciativa da Fundaçom Artábria para centralizar as informaçons que diariamente aparecem nos meios de comunicaçom ou que nos chegam por outras vias, relacionadas com o conflito lingüístico no ámbito da comarca de Trasancos.
O objectivo é oferecer e arquivar toda essa documentaçom para poder ser consultada por qualquer pessoa ou entidade interessada na defesa dos direitos lingüísticos galegos na nossa comarca, formada polos concelhos de Ferrol, Narom, Fene, Neda, Mugardos, Sam Sadurninho, Moeche, Ares e as Somoças.
Embora o foco esteja na comarca de Trasancos, som incluídas também quaisquer informaçons genéricas sobre a Galiza, bem como sobre outros aspectos sociolingüísticos, que afectam a esta comarca de maneira mais ou menos directa.
Para evitar qualquer distorsom das fontes, mantemo-las tal e como elas nos chegam, sem traduzir nem adaptar, por mais que o idioma do blogue seja o galego.
Como qualquer outro meio de comunicaçom, nom somos neutrais. Queremos servir à causa da plena recuperaçom dos direitos lingüísticos galegos. Mas, ao contrário que alguns deles, nós nom manipulamos.
Agradecemos o envio de qualquer informaçom de interesse ao correio electrónico: deolhotrasancos[arroba]gmail.com
terça-feira, 18 de dezembro de 2007
Documentaçom
Nesta página recolhemos todos os documentos disponibilizados no nosso blogue, relacionados com as políticas lingüísticas aplicadas na Galiza e na comarca de Trasancos polas diferentes administraçons.
· Planificación Lingüística nos Centros de Ensino (2007): aqui
