Tras 27 años de consenso lingüístico, el idioma comienza a ser materia de desencuentros políticos
Comentarios Comentarios 88 | Enviar | Imprimir | Aumentar fuente | Disminuir fuente
| Compartir delicious digg technorati yahoo meneame
PANCHO TRISTÁN - Santiago de Compostela - 30/05/2008 22:05
El presidente de la Xunta, Emilio Pérez Touriño, hizo ayer un pronóstico preñado de palabras graves: cree que la derecha “política, cultural y social” va a desencadenar “una ofensiva” contra la política lingüística de la Administración gallega. La afirmación llega después de varias semanas de desencuentros sobre el tema.
El líder del PP de Galicia, Alberto Núñez Feijóo, ha venido asegurando que el modelo lingüístico del bipartito gallego rompe la “convivencia” que supuestamente habría construido el Ejecutivo Fraga. Dice que el BNG impone sus tesis. Y que esas tesis van contra la libertad de opción lingüística.
El diputado autonómico del BNG Bieito Lobeira, por su parte, sitúa en Madrid el origen del problema. Asegura que las tensiones generadas por los “ultranacionalistas españoles” han hecho que el PP retroceda en Galicia en materia de convivencia lingüística.
Ruptura del consenso
Este desencuentro supone la consolidación de una ruptura, la del consenso político con respecto al idioma que se mantuvo en Galicia desde la aprobación de la Ley de Normalización Lingüística en 1981. La desaparición de este consenso –aunque el acuerdo no era total, sí que lo era para los grandes temas– comenzó cuando los conservadores perdieron el poder en Galicia en 2005.
Primero fue la educación: el PP se opuso al decreto que regula el uso del idioma en la educación pública y que proponía que el 50% de las asignaturas se impartiesen en gallego y otro tanto en castellano. Se trataba de un desarrollo legislativo que empleaba afirmaciones en su día apoyadas por el PP. Se opusieron. Hace algunas semanas, el consenso idiomático recibía el aldabonazo final: los populares votaron en contra de una iniciativa del BNG, descafeinada y después apoyada por los socialistas, para promover el empleo del gallego en los comercios.
La presión de los medios
En el PP aseguran que ellos no han cambiado con respecto al idioma, que es el bipartito el que ha variado su posición. Sin embargo, el diputado socialista Francisco Cerviño hace otra lectura. Asegura, como Lobeira, que las políticas estatales del PP y las posturas de los medios de comunicación conservadores “han montado a Feijóo en un tigre –en relación con el idioma– que puede terminar cabalgándolo a él”.
Cerviño hace un paralelismo entre el uso del terrorismo como baza política por parte del PP durante el primer mandato de Zapatero y el uso del idioma que el PP está haciendo ahora en Galicia. “Y fíjate lo que les ha pasado en Madrid después de lo que hicieron con el terrorismo”, comenta. “Caldear a la población de esa manera es muy arriesgado”.
Idioma mayoritario
El gallego es la lengua de la mayor parte de la población de Galicia. Según datos recabados por la Real Academia Galega cuando Manuel Fraga gobernaba en la comunidad, sólo el 31,4% de la población de habla únicamente, o principalmente, en castellano. El 68,6% restante de la población habla siempre en gallego o más habitualmente en gallego que en castellano.
Rajoy habló durante la campaña electoral de los problemas para el castellano en las comunidades que tienen lengua propia. Incluso manifestó su preocupación por los derechos de los castellano-hablantes. Pero el discurso de los conservadores resulta en Galicia más moderado. Núñez Feijóo defiende la “libertad lingüística”, y su blog está escrito sólo en gallego. El responsable del PP para las cuestiones lingüísticas en el Parlamento gallego, Maximino Rodríguez, cree que “no hay problemas para los castellano-hablantes en Galicia”. Pero Rodríguez matiza que puede llegar a haberlos y acusa al BNG de defender “imposiciones lingüísticas” que pueden resultar problemáticas.
Mientras tanto, el nacionalista Bieito Lobeira recuerda que, pese a ser el gallego la lengua mayoritaria, el idioma del “prestigio” todavía es el castellano. Por ejemplo, sólo el 8% de las sentencias son emitidas en gallego en los juzgados de la comunidad autónoma.
Fonte: Público.
sexta-feira, 30 de maio de 2008
[Público] El gallego como arma arrojadiza
quinta-feira, 15 de maio de 2008
Às portas de um novo 17 de Maio: confirma-se umha evidente falta de vontade política para aplicar a política lingüística que a Galiza necessita
Às portas de um novo Dia das Letras, que costuma funcionar como data de referência para avaliar o caminho andado no último ano no que às políticas lingüísticas di respeito, NÓS-Unidade Popular quer apresentar ao nosso povo a avaliaçom que as políticas institucionais em matéria de idioma nos merece:
1. A Administraçom autonómica, principal responsável pola política lingüística oficial, continua a arrastar a mesma desídia, em matéria lingüística, que durante tantos anos caracterizou a política dos governos do PP: a mesma farsa de investir milhons em fastos inúteis para o avanço do galego, favorecendo a permanência dos privilégios que goza o espanhol.
2. Nessa política de deixar morrer de inaniçom o idioma nacional da Galiza, som igualmente responsáveis os dous partidos governantes, o PSOE e o BNG, que integram as comissons e demais organismos que marcam a estratégia nesse campo. Convém também nom esquecer a renúncia do BNG, em 2005, a assumir a política lingüística do governo bipartido.
3. NÓS-Unidade Popular considera, por isso, vergonhoso o papel do BNG, que parece quere jogar a governo e a oposiçom em simultáneo, ordenando à Mesa a convocatória da manifestaçom do dia 18, para tentar desviar ao PSOE umha responsabilidade de que é comparticipante, com um objectivo puramente eleitoral.
4. O movimento normalizador, que conta com interessantes e construtivas iniciativas a nível comarcal, continua a carecer de um referente nacional válido, o que permite que a Mesa, instrumento de lavagem de cara do BNG, assuma o papel mediático de liderança de um movimento social muito mais amplo, plural e rico do que aquilo que o autonomismo institucional considera ‘politicamente correcto’. Um movimento que, nos últimos meses, fijo frente na rua aos ultras de Galicia Bilingüe e à repressom policial e judicial enquanto a Mesa estava desaparecida.
Por todo o anterior, NÓS-Unidade Popular recusou a participaçom na manifestaçom partidarista do dia 18, e apela o conjunto do movimento normalizador a continuarmos a luita no dia a dia, em cada vila, em cada cidade, em cada comarca, avançando na coordenaçom até conformarmos um verdadeiro movimento de luita e defesa dos direitos lingüísticos do povo galego.
Nessa luita, por cima de siglas e interesses eleitoreiros, estará sempre NÓS-Unidade Popular e o conjunto da esquerda independentista galega. Em farsas e lavagens de cara dos responsáveis pola nefasta política lingüístia actual, nunca.
Direcçom Nacional de NÓS-Unidade Popular
Galiza, 15 de Maio de 2008
Fonte: NÓS-Unidade Popular.
quarta-feira, 14 de maio de 2008
[A Nosa Terra] Xavier Alcalá: 'Se un termo tecnolóxico está vivo en portugués, por que usar o inglés?'
Manuel Vilas. Na súa dupla faceta de escritor e enxeñeiro de Telecomunicacións, Xavier Alcalá será o encargado de dirixir o primeiro Dicionario Galego das Tecnoloxías da Información que se presenta hoxe. Nesta conversa, o autor aposta por aproveitar a proximidade co portugués e tamén critica o labor das administracións en levar a alta velocidade ao rural.
No seu discurso da presentación do Dicionario TIC argumenta que Galiza non participou cun léxico de seu na Revolución Industrial. Estamos a sufrir o mesmo co salto á Sociedade da Información?
Evidentemente, eu incluso diría que estamos a sufrir algo peor. Na Revolución Industrial naceron moitas palabras propias nas linguas latinas, por exemplo 'cambota' para designar o que en castelán se di 'cigüeñal'. O peor é que agora estamos a facer un refrito dun refrito, nin sequera a tomar palabras latinas. Por exemplo, porque usar 'inarámico', que é unha burrada sen sentido, no lugar do máis natural 'sen fíos'? 'Inarámico' vén de 'inalámbrico' que vén do termo inglés 'wireless'.
Deberamos recorrer máis ao portugués para designar os novos termos do ciberespazo?
O primeiro que deberiamos facer é consultar se a forma portuguesa está viva. Se está vivo 'sen fíos' porque usar 'inarámico'? Por que mirar cara á forma inglesa ou a española?
Daquela mellor 'ligazón' ca 'enlace'?
Ligazón por suposto!
Con todo, como vostede di no discurso, os dicionarios non serven para imporlle solucións á xente, especialmente se unha palabra xa é de uso popular; e a rede xa leva uns cantos anos sendo común entre os mozos do país. Estamos aínda a tempo de corrixir a suposta perda de identidade do galego no léxico das novas tecnoloxías?
A escolla dunha palabra e non doutra depende moito da intelección, da facilidade para comprendela. Por exemplo, eu entendo mellor o que quere dicir o termo 'concentrador' que o que se está usar, o 'hub'. En inglés 'hub' designa a tapa da roda, e por analoxía –lugar onde se concentran os radios– empregan o termo nas telecomunicacións. Pero o común dos galegos non ten interiorizado ese significado coloquial de 'hub', daquela estamos a tempo de recuperar 'concentrador'.
Como enxeñeiro de Telecomunicacións que é, como avalía o feito que até tres administracións –o Estado , a través do PEBA, a Consellaría de Industria, coas subvencións a unha ducia de concellos para montar wimax públicas e agora a Deputación de Pontevedra, co seu proxecto de macro a alta velocidade ao rural?
Non se pode facer así. Isto que digo non é só a miña opinión, é o que pensan todos o enxeñeiros. Na planificación de redes é fundamental ter en conta a relación entre capacidade e custo. Despois xa é unha decisión política se se fai a través da rede de R ou de Telefónica, directamente ou subcontratando. Pero necesitas unha planificación global, unha ordenación total, que lles pregunten aos enxeñeiros!
Daquela cal das tres solucións sería a máis axeitada?
Dende o punto de vista técnico, por que non aproveitar a rede de emisores de RETEGAL, que teñen comunicación directa coa maior parte do territorio, para montar unha rede sen fíos?
Fonte: A Nosa Terra.
terça-feira, 13 de maio de 2008
[Diario de Ferrol] Pilar García Negro: “O noso idioma está peor que hai dez anos”
A asociación cultural Medulio programa para esta semana varias actividades ó redor da lingua. Onte mesmo interviu na Escola Oficial de Idiomas Pilar García Negro, profesora, investigadora e unha importante activista na loita por ampliar a presenza do galego na sociedade.
O acto comezou coa proxección dunha entrevista a García Negro feita por Lois Diéguez. Trátase do primeiro traballo audiovisual dunha serie que edita a Fundación Bautista Álvarez. O seguinte estará dedicado a Prisciliano e a súa época.
Neste vídeo, a que fora deputada do BNG no Parlamento entre 1989 e 2003, recorda a loita por que o galego gañara terreo e fora recoñecido nas leis a partir da segunda metade dos 70. “A miña idea era que se nos ía a vida en rompermos o mutismo e a afasia”. Así que Pilar García Negro desenvolveu un inxente traballo en Galicia e fóra para “popularizar e prestixiar a lingua galega”.
Eses azos son agora menos, xa que di que “esa forza social pro-galego foise relaxando e compartimentando” e agora hai un “uso endogámico e cómodo”. García Negro opina que a situación do idioma é peor que hai unha década, xa que nos terreos en que o galego non avanza hai maior presenza do castelán. Ela constata dous feitos: unha “mingua clamorosa do galego como lingua inicial” e tamén un fracaso na política feita no ensino xa que, despois de varios anos, “non se produciu a ampliación da docencia en galego nin o seu asentamento nos rapaces e rapazas”.
As leis > Pilar García Negro analizou en 1991 a situación na que as leis deixaban ó galego e a súa análise, segundo asegura nesta entrevista realizada en 2006, é válida anos despois porque na arquitectura legal “continúa habendo un esquema de subordinación do galego e segue habendo unha hexemonía legal do español a tódolos efectos”.
Para esta profesora “seguimos a padecer unha política lingüística escasa e feble” e actitudes “descaradamente a favor do español”. Ademais de falar de institucións públicas que nin sequera cumpren as leis -co caso flagrante, durante anos, do Concello da Coruña- remitiuse a iniciativas nas que un suposto bilingüismo o que fai é deixar o galego nun segundo plano e presentar o castelán como imprescindible.
Ademais falou dunha situación na que o emprego do galego “non está garantido” e só é “pacífico” cando se axusta a determinados eidos. “Se instamos a que se cumpra a cativa lexislación ou queremos empregar a lingua en lugares en que nunca se discute a existencia do español aparecenos problemas”, indicou.
Fonte: Diario de Ferrol.
segunda-feira, 12 de maio de 2008
Nova reuniom do Conselho Municipal de Língua
Na passada quinta-feira reuniu-se o Conselho Municipal de Língua, em que a Fundaçom Artábria participa desde a sua posta em andamento. O plenário do organismo municipal de participaçom aprovou abrir um prazo para a apresentaçom de propostas de pessoas que integrem as comissons de trabalho que irám ser criadas na próxima reuniom do Conselho, no mês próximo.
Representantes de todos os grupos municipais e das entidades sociais integradas no Conselho Municipal de Língua realizárom umha nova reuniom na passada semana, em que foi avaliada criticamente a escassa presença do nosso idioma nas celebraçons religiosas da passada Páscoa, fortemente financiadas pola Cámara Municipal de Ferrol.
O representante do governo municipal no organismo, Javier Galán, comprometeu-se a que em futuras ediçons da Páscoa haja umha presença importante do galego, como parte das condiçons que a Cámara inclui nos subsídios a entidades sociais e privadas, como é o caso das Confrarias que organizam a Páscoa ferrolana.
A seguir, passou-se a aprovar a conformaçom de duas grandes comissons de trabalho, umha dedicada ao ámbito socioeconómico e outra ao sociocultural, que poderám incluir iniciativas e campanhas dedicadas a campos mais concretos, como o desportivo, o comercial, etc.
Abriu-se no fim da reuniom um prazo para que as entidades fagam propostas de pessoas que podam integrar essas comissons, que dependerám do plenário do Conselho Municipal de Língua, organismo que voltará a reunir-se no mês próximo.
